Vogels spotten

Nationaal Park Nieuw Land is een walhalla voor vogelliefhebbers! Lees welke vogels je vooral kan spotten, waar je ze tegenkomt en wat de beste spots zijn in Nationaal Park Nieuw Land!

Oost-Atlantische trekroute

Eén van die ‘hoofdsnelwegen’ voor vogels is de Oost-Atlantische trekroute. Deze route loopt van Oost-Canada en Siberië in het uiterste noorden, tot aan het zuidelijkste puntje van Afrika. Naar schatting maken jaarlijks ruim 90 miljoen vogels gebruik van deze route.

Zoals je op deze afbeelding kunt zien, ligt onze dichtbevolkte delta precies op een belangrijk knooppunt op de Oost-Atlantische trekroute. Jaarlijks komen hier tientallen miljoenen vogels langs. Het gaat daarbij om ruim 300 verschillende soorten. Deze strategische ligging van Nederland zorgt ervoor dat we een zeer vogelrijk land zijn. Maar dat levert ook een grote verantwoordelijkheid op om al deze vogels een veilige, voedselrijke en ongestoorde plek te bieden.

Soorten komen hier broeden, overwinteren of uitrusten en bijtanken tijdens hun vaak lange, vermoeiende en gevaarlijke reizen van noord naar zuid. En weer terug. Zouden ze in ons land niet op een groot aantal plaatsen een veilige en voedselrijke rustplaats kunnen vinden, dan zouden de meeste vogels hun reis niet overleven! Dat geldt natuurlijk ook voor cruciale locaties in andere landen op de flyway. De hele route is zo sterk als de zwakste schakel! Internationale samenwerking is hierbij van essentieel belang.

Figuur: de Oost-Atlantische Flyway (bron: Sjoerd Dirksen Ecology)

Reizen vol gevaren

De vaak lange reizen zijn niet zonder gevaar. Roofdieren, slecht weer, de jacht, hoogspanningskabels e.d. eisen jaarlijks hun tol. Maar ook open zee, woestijnen en hoge bergen vormen uitdagende obstakels om te overwinnen of te omzeilen. Zo mijden heel veel soorten grote open wateren en zoeken ze de smalste zee-engten op om over te steken. Op deze plaatsen is de vogeltrek dan ook, mits je op het juiste moment aanwezig bent, het spectaculairst. Beroemde “hot spots” zijn bijvoorbeeld de Straat van Gibraltar in Zuid-Spanje, de Bosporus in Turkije en dichter bij huis Falsterbo in het uiterste zuiden van Zweden. De Sahara kan voor soorten, die in midden en zuidelijke Afrika overwinteren, een dodelijk obstakel vormen. Vooral als het weer omslaat en zandstormen de regio teisteren kan dit tot veel slachtoffers leiden.

 

Magistraal en mysterieus richtingsgevoel

Het sublieme richtingsgevoel van trekvogels fascineert de mens al honderden jaren lang. Zo wist men vroeger zeker dat de zwaluwen in de modder van een uitgestrekt moeras overwinterden. Door ringonderzoek is aangetoond dat een boerenzwaluw, die hier in Nederland in een boerenschuur gebroed heeft en bij Kaapstad, Zuid-Afrika overwinterde, het volgende broedseizoen feilloos de weg teugvond naar dezelfde boerenschuur!

Hoewel we nog lang niet alles weten over dit fenomeen, is wel duidelijk dat vogels van verschillende instrumenten gebruik maken. Dit kan overigens per soort verschillen. Veel soorten oriënteren zich m.b.v. een ingebouwd kompas, de stand van de zon, maan en sterren. Ook zijn er sterke aanwijzingen dat soorten een kaart aanmaken in hun brein, waarop ze zich kunnen oriënteren. De kustlijn en grote rivieren en wateren vormen daarin vaak belangrijke bakens.

Het Verhaal van De Vogeltrek

De vogeltrek. Misschien wel één van de boeiendste verschijnselen in onze natuur. Jaarlijks trekken miljarden vogels over de aarde van hun overwinteringsgebieden naar hun broedgebieden. En weer terug. Hierbij trekken vrijwel al die vogels het liefst over land. Op open zee valt voor hen niets te halen en op de grens van water en land is voor veel soorten juist veel voedsel te vinden. Precies langs deze grens van water en land liggen de zes nationale parken Oosterschelde, NLDelta, Nieuw Land, Lauwersmeer, Schiermonnikoog, de Duinen van Texel en het Werelderfgoed Waddenzee.

Bekijk het kaartje groter

Trekroutes langs de kusten

De belangrijkste trekroutes concentreren zich langs de kusten van de continenten. Ons land ligt precies op een belangrijk knooppunt op de Oost-Atlantische trekroute. Jaarlijks komen hier tientallen miljoenen vogels langs. Het gaat daarbij om ruim 300 verschillende soorten. Deze strategische ligging van Nederland zorgt ervoor dat we een zeer vogelrijk land zijn. Nationaal Park Nieuw Land ligt ook op deze trekroute!

  • Gratis trekvogelposter

    De zes nationale parken langs de Nederlandse kusten zijn de samenwerking aangegaan om deze bijzondere rijkdom in Nederland in kaart te brengen; een trekvogelposter voor jong en oud. Deze gratis poster is niet alleen mooi voor aan de muur, maar geeft ook een inkijkje in de internationale trekroute en 11 iconische trekvogels die Nederland elk jaar bezoeken. Wil jij ook zo’n mooie poster hebben? Kom dan naar onze gastheren of naar één van de bezoekerscentra van Nationaal Park Nieuw Land. Wees er snel bij, want op=op!

    Download de poster hier!
    Gratis trekvogelposter

Welke trekvogels kun je hier spotten?

Zelf gaan spotten?