Ga naar inhoud

Interview met Hans-Erik Kuypers

Senior Boswachter Staatsbosbeheer gebied Oostvaardersplassen

Hans-Erik Kuypers is senior boswachter bij Staatsbosbeheer gebied Oostvaardersplassen, onderdeel van Nationaal Park Nieuw Land. Nationaal Park Nieuw land is een paradijs voor vogels. Met name trekvogels hebben het hier erg naar hun zin. We spraken Hans-Erik over waarom Nationaal Park Nieuw Land zo interessant is voor trekvogels. 

Waarom is Nationaal Park Nieuw Land zo interessant voor trekvogels?


''Eigenlijk zijn de voornaamste redenen voedsel en rust. De vogeltrek is seizoensgebonden. Na de zomer begint de wintertrek van vogels die vanuit het hoge noorden op weg zijn naar het zuiden. Een deel overwintert in het Nationaal Park en een deel strijkt hier enkele dagen neer om even bij te tanken om later weer verder door te kunnen vliegen naar het zuiden. Na de winter begint de voorjaarstrek, en vliegen de vogels van het zuiden weer naar het hoge noorden waarbij ze dan wederom het Nationale Park bezoeken om te rusten en bij te tanken of hier blijven om te broeden. Deze migrerende vogels zien dan van bovenaf dat het hier een interessant voedselrijk gebied is.''

En wat voor voedsel is dat dan? 


''We hebben eigenlijk te maken met verschillende groepen trekvogels die hier tijdelijk verblijven of overwinteren. Dat zijn de steltlopers als goudplevier en kievit of eenden die wormen en insecten eten, watervogels zoals eenden en ganzen die planten of zaden eten en roofvogels die kleine zoogdieren zoals muizen eten. Het gebied waar we het hier over hebben, is vrij drassig. Dit betekent dat dieren zoals wormen of larven van insecten die in deze zachte vochtige grond zitten dan naar boven komen en ideaal voedsel zijn voor bijvoorbeeld plevieren. Deze drassige omstandigheden leveren ook geschikte groeiplekken voor pionierplanten die zeer veel zaden produceren waar soorten als wintertaling of pijlstaart van profiteren.''

“ Voedsel, veiligheid en rust: een ideale combinatie voor trekvogels ”

En in de zomer?


''In de zomer hebben we te maken met broedvogels en standvogels die hier komen. Ook zij worden getriggerd door het vele voedsel dat hier te vinden is. We hebben het dan met name over insecten. Vanaf maart/april stikt het hier van diverse insecten soorten die hier kruipend, vliegend of als larve voorkomen: ideaal voedsel voor broedvogels en standvogels. Maar de broedvogels komen hier natuurlijk ook graag vanwege de rust. Vogels die je hier vaak in de zomer ziet en hoort zijn de kleine karekiet, de blauwborst en de luid zingende cetti’s zanger.''


Ze hebben het met de vogeltrek altijd over de Atlantic Flyway die van noord naar zuid loopt. Maar zijn er ook andere routes?


''Ja, het komt wel voor dat vogels om voedselredenen van oostelijke naar westelijke richting vliegen. Een voorbeeld daarvan is de grote zilverreiger. In de winter komen er grote aantallen uit verschillende delen van Europa naar de Oostvaardersplassen en de weidegebieden in Nederland. Ze verruilen dan de winterse omstandigheden in bijvoorbeeld Polen voor het mildere zeeklimaat in ons land. Ook hier is de voedselbeschikbaarheid de grote drijfveer om deze kant op te komen.''
 

Het lijkt er wel op dat alle vogels op een of andere wijze trekken. Zijn er ook vogels die niet trekken?

''Ja, verschillende. Een mooi voorbeeld vind ik het baardmannetje. Deze is het hele jaar aanwezig en past gewoon zijn stofwisseling aan aan de voedselomstandigheden. In de winter eet hij rietzaden en in de zomer schakelt hij over op insecten. Een prachtige vorm van aanpassing aan de omstandigheden.''

Wat is er zo bijzonder aan Nationaal Park Nieuw Land als trekvogelgebied? 
 

''Naast de bijzondere soorten zijn vooral ook de enorme aantallen waarmee ze het gebied bezoeken heel bijzonder. Tijdens de telling van november 2020 werden er bijvoorbeeld zo’n 40.000 trekvogels in het grazige deel van de Oostvaardersplassen geteld. En momenteel zitten er tienduizenden steltlopers, eenden en ganzen in het moeras vanwege de lage waterstanden. Dat is echt heel veel. Wat ook bijzonder is, is dat soorten zoals de wintertaling, slobeend en de smient hier volop worden gespot in de winter.''

''En dan nog even over de verborgen vogeltrek in dit gebied. Deze verborgen trek zijn vogels zoals putters en spreeuwen die tijdelijk in Nationaal Park Nieuw Land neerstrijken, maar die je in Nederland ook het hele jaar door ziet. Onder andere in je eigen achtertuin. Hun reden om hier tijdelijk te verblijven is ook voedsel en veiligheid. De putters (distelvinken) doen zich te goed aan de overvloed aan zaden van de planten in het gebied. De spreeuwen verzamelen zich massaal in het riet voor een veilige nachtrust.''

En wat zijn nu de echte bijzondere soorten die hier gesignaleerd zijn?


''Echt bijzondere vogels die zijn waargenomen zijn bijvoorbeeld kraanvogels die je hier soms in het voorjaar ziet. Heel vreemd om deze hoogveenvogels hier foeragerend in het groene landschap te zien. Of de koereiger, die de afgelopen tijd weer wordt gespot. Deze is ook heel bijzonder. En nee, deze is niet zwart-wit gevlekt. Het is een zilvergrijze kleine reiger die je vaak in de buurt van runderen ziet. Vandaar de naam.''
 

Dus wat maakt Nationaal Park Nieuw Land zo’n ideale plek voor trekvogels?


''Bij kleine kinderen hebben we het altijd over de drie r’s: rust, reinheid en regelmaat. Over het algemeen kunnen we wel zeggen dat Nationaal Park Nieuw Land voor trekvogels zo interessant is ook om drie redenen: voedsel, veiligheid en rust. Kortom, het ideale motel en wegrestaurant voor reizende vogels.''

Ontdek de Oostvaardersplassen zelf!

Routes rond de Oostvaardersplassen

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.